بیماری لثه (پریودنتال) چیست؟ علائم و روش‌های درمان
بیماری پریودنتال یا بیماری لثه، یکی از شایع‌ترین مشکلات دهان و دندان است که در صورت عدم درمان به موقع، می‌تواند منجر به از دست رفتن دندان‌ها شود. این بیماری بر بافت‌های اطراف دندان تأثیر می‌گذارد و ممکن است از التهاب ساده لثه (ژنژیویت) شروع شده و به تخریب پیشرفته استخوان فک منتهی شود.
در این مقاله، به بررسی جامع بیماری پریودنتال، عوامل ایجاد آن، نشانه‌ها، روش‌های پیشگیری و درمان می‌پردازیم.
بیماری پریودنتال چیست؟
بیماری پریودنتال نوعی عفونت مزمن لثه است که باعث التهاب، تحلیل رفتن بافت لثه و در نهایت، آسیب به استخوان نگهدارنده دندان می‌شود. این بیماری در مراحل اولیه قابل برگشت است، اما در مراحل پیشرفته، ممکن است منجر به افتادن دندان شود.
علائم بیماری لثه
از مهم‌ترین علائم بیماری پریودنتال می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- خونریزی لثه هنگام مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن
- بوی بد دهان دائمی
- عقب‌نشینی لثه‌ها از دندان‌ها
- لق شدن دندان‌ها
- حساسیت یا درد هنگام جویدن
- تغییر در نحوه قرارگیری دندان‌ها روی هم
دلایل ایجاد بیماری پریودنتال
عوامل زیادی در بروز بیماری پریودنتال نقش دارند. مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:
- پلاک میکروبی و جرم دندان
- بهداشت دهان و دندان نامناسب
- استعمال دخانیات
- دیابت کنترل‌نشده
- عوامل ژنتیکی
- تغییرات هورمونی (بارداری، یائسگی)
- مصرف برخی داروها مانند داروهای ضدصرع یا ضد فشار خون
مراحل پیشرفت بیماری پریودنتال
مرحله اول: ژنژیویت (التهاب لثه)
در این مرحله، لثه‌ها قرمز، متورم و مستعد خونریزی می‌شوند، اما استخوان هنوز درگیر نشده است.
مرحله دوم: پریودنتیت اولیه
پلاک‌ها زیر لثه گسترش می‌یابند و التهاب عمیق‌تر می‌شود. استخوان شروع به تحلیل رفتن می‌کند.
مرحله سوم: پریودنتیت پیشرفته
بافت‌ها و استخوان به شدت تخریب شده‌اند. دندان‌ها لق می‌شوند و ممکن است نیاز به کشیدن داشته باشند.
روش‌های تشخیص بیماری پریودنتال
تشخیص دقیق و به‌موقع بیماری پریودنتال، نقش مهمی در جلوگیری از پیشرفت آن دارد. روش‌های تشخیصی شامل مراحل و ابزارهای مختلفی است که توسط دندانپزشک یا متخصص لثه انجام می‌شود.
🔹 معاینه بالینی لثه
در اولین قدم، دندانپزشک با معاینه فیزیکی لثه‌ها، نشانه‌هایی مانند تورم، قرمزی، خونریزی، یا عقب‌نشینی لثه را بررسی می‌کند.
🔹 اندازه‌گیری عمق پاکت لثه
برای سنجش میزان پیشرفت بیماری، از پروب پریودنتال استفاده می‌شود. این ابزار باریک به داخل شیار بین لثه و دندان وارد شده و عمق آن اندازه‌گیری می‌شود. پاکت‌های بالای ۳ میلی‌متر نشانه‌ای از وجود پریودنتیت هستند.
🔹 رادیوگرافی داخل و خارج دهانی
تصویربرداری رادیولوژی یا همان رادیوگرافی دندان، نقش کلیدی در ارزیابی وضعیت استخوان فک و بافت‌های اطراف دندان دارد. به کمک رادیوگرافی می‌توان میزان تحلیل استخوان را به‌دقت بررسی کرد. در شهر اهواز، مراجعه به مراکز تخصصی مانند رادیولوژی دکتر کاوسی یا کلینیک‌های تخصصی کیانپارس، امکان تصویربرداری دقیق با دستگاه‌های دیجیتال را فراهم می‌کند. استفاده از تکنولوژی پیشرفته در رادیولوژی دکتر امین کاوسی باعث افزایش دقت تشخیص و کاهش میزان اشعه دریافتی بیماران شده است.
🔹 بررسی تاریخچه پزشکی بیمار
اطلاعاتی مانند سابقه مصرف داروها، بیماری‌هایی نظیر دیابت، یا سابقه خانوادگی بیماری لثه می‌توانند به دندانپزشک در تشخیص بهتر کمک کنند.
راهکارهای درمان بیماری پریودنتال
درمان بیماری پریودنتال به مرحله پیشرفت بیماری بستگی دارد و می‌تواند شامل روش‌های غیرجراحی، جراحی یا حتی درمان‌های نوین لیزری باشد.
🔹 جرم‌گیری و صاف کردن ریشه
این روش اولین گام درمانی در مراحل اولیه بیماری است. پلاک‌ها و جرم‌های زیر لثه با ابزارهای دستی یا اولتراسونیک پاک‌سازی می‌شوند. سپس سطح ریشه‌ها صاف می‌شود تا تجمع دوباره باکتری‌ها دشوار گردد. این درمان در کلینیک‌های مجهز در کیانپارس اهواز تحت نظارت دندانپزشک مجرب مانند دکتر امین کاوسی به‌صورت حرفه‌ای انجام می‌شود.
🔹 استفاده از آنتی‌بیوتیک و دهان‌شویه
در صورت وجود عفونت شدید، تجویز آنتی‌بیوتیک‌های سیستمیک یا موضعی ضروری است. همچنین دهان‌شویه‌های ضدباکتری برای کاهش التهاب توصیه می‌شود.
🔹 جراحی لثه
در مواردی که درمان‌های غیرجراحی کافی نباشد، دندانپزشک ممکن است روش‌های جراحی را پیشنهاد دهد:
- جراحی فلپ: جدا کردن لثه از دندان برای پاک‌سازی بافت‌های عمیق‌تر.
- پیوند استخوان: برای بازسازی نواحی از دست رفته استخوان.
- پیوند بافت لثه: برای درمان عقب‌نشینی شدید لثه.
🔹 لیزر درمانی
روش مدرنی که در درمان بیماری پریودنتال به کار می‌رود، استفاده از لیزر است. این روش به کاهش خونریزی و درد کمک کرده و در کلینیک‌های پیشرفته اهواز از جمله رادیولوژی دکتر کاوسی انجام می‌شود.
🔹 نگهداری و پیگیری درمان
پس از درمان، پیگیری و مراقبت مداوم از لثه‌ها برای جلوگیری از عود بیماری بسیار مهم است.
پیشگیری از بیماری پریودنتال
برای پیشگیری از بیماری لثه رعایت موارد زیر توصیه می‌شود:
- مسواک زدن منظم (حداقل دوبار در روز)
- استفاده از نخ دندان و دهان‌شویه
- مراجعات منظم به دندانپزشک
- ترک سیگار و دخانیات
- کنترل قند خون در بیماران دیابتی
- تغذیه سالم و کافی
بیماری های مرتبط با پریودنتال
مطالعات نشان داده‌اند که بیماری پریودنتال ممکن است با سایر بیماری‌های سیستمیک مانند بیماری‌های قلبی، دیابت، زایمان زودرس و حتی آلزایمر مرتبط باشد.
مرکز تخصصی رادیولوژی دندانپزشکی دکتر کاوسی
مرکز تخصصی رادیولوژی دندانپزشکی دکتر امین کاوسی یکی از پیشرفته‌ترین مراکز تصویربرداری دهان، فک و صورت در شهر اهواز و منطقه کیانپارس است. این مرکز با بهره‌گیری از تجهیزات دیجیتال مدرن و پرسنل مجرب، خدمات دقیق و ایمنی را در زمینه تشخیص بیماری‌های دهان و دندان ارائه می‌دهد.
خدمات این مرکز شامل:
- رادیوگرافی دیجیتال داخل دهانی (Bitewing, Periapical)
- عکس پانورکس (OPG)
- رادیوگرافی سفالومتری (Cephalometric)
- عکس CBCT سه بعدی
تمامی تصویربرداری‌ها با کمترین دوز اشعه و بالاترین کیفیت ممکن انجام می‌شود.
آدرس: اهواز، کیانپارس، خیابان 12 غربی، مجتمع پزشکی نور، طبقه دوم
شماره تماس: 061-33731261 | همراه: 0916-9163160
مدیریت: دکتر امین کاوسی – متخصص رادیولوژی دهان، فک و صورت.
سوالات متداول (FAQ)
آیا بیماری لثه درمان قطعی دارد؟
در مراحل اولیه بله، با رعایت بهداشت دهان و درمان‌های ساده قابل برگشت است. اما در مراحل پیشرفته فقط می‌توان روند تخریب را متوقف کرد.
چه کسانی بیشتر در معرض بیماری پریودنتال هستند؟
افرادی که سیگار می‌کشند، دیابت دارند، بهداشت دهان را رعایت نمی‌کنند یا سابقه خانوادگی این بیماری را دارند بیشتر در معرض خطر هستند.
آیا استفاده از دهان‌شویه برای درمان بیماری لثه کافی است؟
خیر، دهان‌شویه تنها به‌عنوان مکمل درمان استفاده می‌شود و جایگزین جرم‌گیری یا سایر درمان‌ها نیست.
آیا بیماری پریودنتال می‌تواند باعث افتادن دندان شود؟
بله، در صورت عدم درمان، می‌تواند باعث لق شدن و افتادن دندان‌ها شود.
جمع‌بندی
بیماری پریودنتال یکی از مشکلات مهم سلامت دهان و دندان است که در صورت تشخیص به‌موقع و مراقبت درست، می‌توان از عواقب جدی آن پیشگیری کرد. رعایت بهداشت، مراجعات منظم به دندانپزشک و درمان مناسب، کلید کنترل این بیماری است.