مراقبت‌های بعد از کشیدن دندان | چی بخوریم و چطور از خونریزی جلوگیری کنیم؟
کشیدن دندان یکی از اقدامات رایج در دندان‌پزشکی است که در بسیاری از موارد، اجتناب‌ناپذیر است. با این حال، آنچه اهمیت دارد، مراقبت‌های پس از کشیدن دندان است که می‌تواند از بروز عوارضی مانند عفونت، درد شدید و خشک شدن حفره جلوگیری کند.
اهمیت مراقبت دندان بعد از کشیدن
پس از کشیدن دندان، بدن به صورت طبیعی فرآیند ترمیم را آغاز می‌کند. در این مرحله، تشکیل لخته خون در محل دندان کشیده‌شده، برای جلوگیری از خونریزی و محافظت از بافت‌های زیرین ضروری است.
هرگونه اختلال در این فرآیند می‌تواند منجر به بروز عارضه‌ای به نام "درای ساکت" شود. بنابراین، رعایت اصول مراقبتی از اهمیت بالایی برخوردار است.درای ساکت چیست؟
درای ساکت یا "حفره خشک" یکی از شایع‌ترین و دردناک‌ترین عوارض پس از کشیدن دندان است. این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که لخته خون محافظ در محل دندان کشیده‌شده از بین برود یا تشکیل نشود. در نتیجه، استخوان و عصب‌های زیرین در معرض هوا، غذا و باکتری‌ها قرار می‌گیرند که باعث درد شدید، بوی بد دهان و تأخیر در روند بهبود می‌شود.
علائم درای ساکت:
- درد شدید چند روز پس از کشیدن دندان، که ممکن است به گوش یا گردن بزند
- نمایان شدن استخوان در محل دندان کشیده‌شده
- بوی بد دهان یا طعم ناخوشایند
- عدم وجود لخته خون در حفره دندان
برای درمان درای ساکت، مراجعه به دندانپزشک ضروری است تا محل را تمیز کرده و پانسمان دارویی قرار دهد.
اقدامات ضروری در 24 ساعت اول
نگهداری گاز استریل
- گاز استریل قرار داده‌شده توسط دندانپزشک را حداقل 30 تا 45 دقیقه روی محل زخم نگه دارید.
- فشار ملایم توسط بستن فک، به توقف خونریزی کمک می‌کند.
استراحت کافی
- از انجام فعالیت‌های سنگین در روز اول پرهیز کنید.
- هنگام استراحت، سر را بالاتر از بدن قرار دهید تا از تورم و خونریزی جلوگیری شود.
استفاده از کمپرس سرد
- برای کاهش تورم احتمالی، کمپرس سرد را در فواصل 15 دقیقه‌ای روی گونه قرار دهید.
- این کار تا 6 ساعت اول توصیه می‌شود.
اقدامات ممنوع در روز اول کشیدن دندان
- نخوابیدن به سمت دندان کشیده‌شده
- استفاده نکردن از نی (به علت ایجاد مکش و خطر خارج‌شدن لخته خون)
- خودداری از مصرف دخانیات مانند سیگار و قلیان تا 72 ساعت
- عدم شست‌وشوی شدید دهان تا 24 ساعت
- پرهیز از خوردن و آشامیدن غذاها و نوشیدنی‌های داغ
تغذیه مناسب بعد از کشیدن دندان
- غذاهای مناسب
- سوپ ولرم
- پوره سیب‌زمینی
- ماست ساده
- تخم‌مرغ آب‌پز نرم
- اسموتی و آبمیوه طبیعی بدون نی
- پودینگ و ژله
- برنج کته نرم
- غذاهای مضر
- غذاهای ترد و سفت مانند چیپس و آجیل
- میوه‌های دانه‌دار مانند کیوی و توت‌فرنگی
- غذاهای تند یا اسیدی
- نوشیدنی‌های گازدار و انرژی‌زا
- غذاهای چسبنده مانند شکلات تافی یا آدامس
بعد از کشیدن دندان چه بخوریم؟
غذاهایی که پس از کشیدن دندان مصرف می‌شوند باید بافتی نرم و قابل‌جویدن داشته باشند تا به محل زخم فشار وارد نکنند. دمای آن‌ها باید ولرم یا سرد باشد و از مصرف غذاهای داغ پرهیز شود. همچنین، این غذاها نباید دارای ادویه‌های تند، اسید بالا یا نمک زیاد باشند. استفاده از غذاهایی که فاقد دانه‌های کوچک هستند نیز ضروری است تا از ورود ذرات به داخل زخم جلوگیری شود.
لیست بهترین غذاها بعد از کشیدن دندان
- پوره سیب‌زمینی
- سوپ جو یا مرغ
- ماست ساده
- اسموتی میوه بدون دانه
- تخم‌مرغ آب‌پز نرم
- پودینگ و ژله
- برنج کته نرم
نوشیدنی‌های مناسب بعد از کشیدن دندان
- آب خنک
- شیر سرد
- اسموتی میوه‌ای بدون دانه
- آب سیب و گلابی صاف‌شده
- آب هویج
- آب هندوانه و خیار
- دمنوش نعناع و بابونه
- دمنوش گل گاوزبان
- دوغ بدون گاز
چگونه از خونریزی بعد از کشیدن دندان جلوگیری کنیم؟
برای پیشگیری از خونریزی پس از کشیدن دندان، چند اقدام مهم وجود دارد:
- بلافاصله پس از کشیدن دندان، گاز استریل را حداقل ۳۰ دقیقه با فشار ملایم در محل نگه دارید.
- از مصرف نوشیدنی‌های داغ، غذاهای گرم و فعالیت‌های بدنی شدید خودداری کنید.
- از تف کردن، مکیدن، استفاده از نی یا شست‌وشوی شدید دهان پرهیز نمایید.
- هنگام خواب، سر باید بالاتر از سطح بدن قرار گیرد.
- از مصرف دخانیات حداقل تا ۷۲ ساعت خودداری شود.
- در صورت ادامه خونریزی، با دندانپزشک خود مراجعه کنید.
مدیریت درد و خونریزی بعد از کشیدن دندان عقل
کنترل خونریزی
- اگر خونریزی ادامه دارد، یک گاز استریل تازه را روی محل قرار دهید و فشار ملایمی وارد کنید.
- از تف کردن یا مکیدن محل زخم خودداری کنید.
کنترل درد
- مصرف داروهای مسکن تجویز‌شده توسط دندانپزشک (مانند ایبوپروفن یا استامینوفن)
- در صورت ادامه تورم پس از 24 ساعت، استفاده از کمپرس گرم پیشنهاد می‌شود.
- استراحت کافی
علائم هشداردهنده
در صورت مشاهده علائم زیر بلافاصله با دندانپزشک خود تماس بگیرید:
- درد شدید که بعد از چند روز ادامه پیدا کند یا افزایش یابد
- بوی بد دهان یا طعم ناخوشایند
- تورم زیاد و قرمزی شدید
- خونریزی غیرقابل کنترل
- تب یا لرز
سوالات متداول
چند روز طول می‌کشد تا زخم دندان بهبود یابد؟
معمولاً بهبود اولیه لثه 7 تا 10 روز زمان می‌برد، اما ترمیم کامل استخوان ممکن است چند ماه طول بکشد.
آیا شست‌وشوی دهان بعد از کشیدن دندان مجاز است؟
در 24 ساعت اول نباید دهان را شست‌وشو دهید. پس از آن، می‌توانید با محلول آب ولرم و نمک دهان را به‌آرامی شست‌وشو دهید.
بعد از کشیدن دندان میتوانم مسواک بزنم؟
مسواک‌زدن سایر نواحی دهان از شب اول مانعی ندارد، اما اطراف محل کشیدن دندان باید به‌مدت 2 تا 3 روز دست‌نخورده باقی بماند.
نتیجه‌گیری
مراقبت‌های بعد از کشیدن دندان، نقشی کلیدی در پیشگیری از عفونت، تسریع فرآیند بهبود و کاهش درد دارند. رعایت توصیه‌های دندانپزشک، تغذیه مناسب، پرهیز از عادات نادرست و آگاهی از علائم هشداردهنده به شما کمک می‌کند تا بدون عارضه این مرحله را پشت سر بگذارید.